Iedereen is een racist

Dat is natuurlijk helemaal niet leuk om te horen; "ik ben echt geen racist". En als je daarvan overtuigd bent en daar naar handelt is dat natuurlijk super tof. Racisme is een diepe oeroude emotioneel verdedigingsmeganisme en wordt in deze tijd rationeel onderdrukt. 'Iedereen de dezelfde kansen'. Aan de andere kant ...

is er identiteit. De mens is een diersoort wat sinds hun ontstaan geleerd heeft om te overleven in groepen. Binnen een groep ontstaan er na verloop van tijd specifieke culturen. Dat is prettig want het leven met al zijn sociale, onuitgesproken rituelen is best lastig. Als er binnen een groep bepaalde rituelen worden ontwikkeld tot waarden en normen, maakt dat het samenleven in die groep een stuk eenvoudiger. Mensen binnen zo'n groep houden graag vast aan hun eigen waarden en normen. Dat geldt voor kleine groepen zoals het gezin, voor iets grotere, zoals het dorp en nog grotere, zoals het land. De waarden en normen binnen een gezin zijn veel concreter en toegespitster dan die van een land. Elke groep heeft zo zijn eigen set. Men haalt daar zijn identiteit uit.

Als er van buiten de groep een nieuw persoon komt, heeft de mens (door honderdduizenden jaren onderlinge strijdt) geleerd wantrouwig te zijn. Het is een automatisch verdedigingsmechanisme. Heeft die nieuwkomer dezelfde waarden en normen (bijna nooit helemaal) Begrijpt die nieuwe ons? En ook: is die oprecht, eerlijk? We moeten in eerste instantie moeite doen om iemand de adopteren. In deze moderne tijd, in de westerse wereld hebben we ons aangeleerd te vinden dat we allemaal gelijkwaardig moeten zijn en dat begint met respect en openheid voor elkaar. Dat is een rationele beslissing. Diep in onze genen vertrouwen wij degenen die het meest op onszelf lijkt het meest. Degenen die het meest onze identiteit deelt.

De wereld in de 21e eeuw groeit hard. Het aantal mensen en nieuwe technologie maakt het leven steeds meer complex, waardoor het makkelijk is om overzicht te verliezen. Gevoelsmatig is het dus makkelijker om je open te stellen voor mensen met gelijke identiteit. Dat groepje wordt, door de toenemender complexiteit steeds kleiner en er ontstaan steeds meer groepen op de wereld.

Zij zijn anders, als ik geen moeite doe om me zelf open te stellen, ben ik een racist.